Opið bréf til eigenda smálánafyrirtækja Ingibjörg Rósa Björnsdóttir skrifar 1. nóvember 2012 08:00 Ég og elsta systir mín komum fram í Kastljósi 18. september og skýrðum frá þeim vítahring smálána sem fárveik systir okkar var þá komin í. Fengum við sterk viðbrögð og mikið hrós fyrir hugrekki. Ég þakka hólið en velti því samt fyrir mér hvort það sé virkilega hugrekki að neita að vera meðvirkur í þessu þjóðfélagi, stíga fram og segja frá því þegar gráðugir, siðlausir menn notfæra sér ástvini manns? Á það í alvöru að vera regla fremur en undantekning að hylma yfir með níðingunum? Áttum við að skammast okkar fyrir þá stöðu sem systir mín var komin í? Hafði hún eitthvað til að skammast sín fyrir? Nei. Það var ekki henni að kenna að hún veiktist alvarlega svo að dómgreind hennar skertist, hún missti stjórn á hvötum sínum og tapaði skammtímaminninu. Það var ekki henni að kenna að hún reyndi í örvæntingu að fela vandræði sín, með því að steypa sér í enn meiri skuldir. Sennilega skildi hún eða mundi lítið í hvað peningarnir fóru, gerði sér ekki grein fyrir að smálánafyrirtækin fóru inn á reikninginn hennar eða hvers vegna innistæðan þar hvarf eins og dögg fyrir sólu um leið og búið væri að greiða út örorkubæturnar. Hún var veik, þreytt og vissi að eitthvað skrítið væri að gerast í höfðinu á sér, löngu á undan okkur hinum. Tilhugsunin um að smálánafyrirtækin hafi aukið á vanlíðan systur minnar síðustu mánuðina; ruglað hana í ríminu með alls konar áreiti og valdið henni áhyggjum ofan á óttann um hvað væri að gerast, er svo óbærileg að ég þarf daglega að banda henni frá mér með krepptum hnefa. Því ég reyni að sleppa takinu og sætta mig við það sem ég fæ ekki breytt. En ég get kannski stuðlað að breytingum og það var ástæða þess að við stigum fram og sögðum sögu systur okkar, ekki til að fá meðaumkun eða hrós, heldur til að reyna að koma öðrum til aðstoðar og bæta samfélagið okkar. Ég get ekki sagt að það hafi hreyft nokkuð við mér að horfa á lögfræðinginn ykkar bera sig aumlega í Kastljósi nýlega. Þar taldi hann upp þær úrbætur sem smálánafyrirtækin hafa gert eftir að í ljós kom hversu langt er gengið í frumvarpinu sem bíður samþykkis Alþingis. Jújú, það er allt gott og blessað en ber því einungis vitni hversu hræddir aðstandendur smálánafyrirtækjanna eru orðnir um að nú fari að tæmast speninn sem þeir hafa notað til að blóðmjólka þá sem minnst mega við. Því það vita allir hver markhópur smálánafyrirtækja er; fyrirmyndin er til erlendis, þið voruð ekkert að finna upp hjólið þegar þið hófuð þessa starfsemi og vissuð alveg í hvernig aðstæðum flestir viðskiptavinir ykkar yrðu. Ekki tala til okkar eins og við séum fífl. Og einhver hlýtur gróðinn að vera fyrst fyrirtækin geta fellt niður kröfur á ákveðinn samfélagshóp. Mér skilst að við gætum nú – ef við bærum okkur eftir því – fengið felldar niður skuldir systur okkar við fyrirtækin ykkar. Skuldir sem voru orðnar mörg hundruð þúsund krónur með vöxtum og áföllnum kostnaði og fóru síhækkandi. Það kemur þó ekki til þess þar sem systir mín lést 9. október. Þið ætlið kannski að endurgreiða okkur peningana sem þið sópuðuð út af reikningnum hennar meðan hún lá inni á sjúkrahúsi í lok ágúst? Það kæmi sér ekkert illa að fá þann pening upp í útfararkostnaðinn, því sem öryrki var systir mín jafnframt öreigi eins og því miður er algengt á Íslandi. Lögfræðingurinn ykkar kvartaði mikið undan því að í frumvarpinu ætti að setja þak á árlegan, hlutfallslegan kostnað. Ég gat ekki betur skilið en að með því skilyrði væri smálánafyrirtækjunum gert ókleift að starfa, það væri ósanngjarnt og að í samanburði við þær reglur sem giltu um bankana væri það óréttlátt; menn ættu bara að koma hreint fram og setja lög sem banna svona starfsemi frekar en að sníða smálánafyrirtækjunum svo þröngan stakk. Ég er eiginlega alveg sammála, ég skil nefnilega ekki hvers vegna svona starfsemi er yfir höfuð leyfð og sé ekkert athugavert við að stöðva hana alveg með lagasetningu. Hvaða tilvistarrétt hafa smálánafyrirtækin? Hvaða gagn gera þau þjóðfélaginu? Hversu mikilvæg eru þau þjóðarbúinu, atvinnulífinu, þjóðfélagsþegnunum? Ég skil að í vestrænu nútímaþjóðfélagi er nauðsynlegt að hafa banka en ég skil ekki mikilvægi smálánafyrirtækja eða hvers vegna þau ættu að sitja við sama borð og bankarnir. Þið vonið eflaust að einhverjir vinir ykkar á Alþingi sjái aumur á ykkur og knýi fram þær breytingar á frumvarpinu sem þið vonist eftir, svo þið getið áfram notfært ykkur bágindi meðbræðra ykkar til að fæða og klæða ykkar eigin börn meðan börn þeirra líða e.t.v. skort. Það má með vissu segja að menn sem geta óhikað litið í spegil þótt þeir hagnist á neyð samborgara sinni þjást ekki af meðvirkni, en þeir eru hvorki hugrakkir né eiga þeir skilið hrós fyrir vikið. Þetta er siðlaus okurlánastarfsemi með slaufu á, ekkert annað. Og ef þingmennirnir okkar hafa kjark til að útrýma þessu þjóðfélagsmeini þá mun enginn vorkenna ykkur, og enginn sakna smálánafyrirtækjanna. Enginn. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Bakslag í streymi Silja Snædal Drífudóttir Skoðun Hvernig forseta vilt þú? Valdís Arnarsdóttir Skoðun Hver er pælingin? Ásgeir Brynjar Torfason Skoðun Tímaskekkja á 21. öldinni Valerio Gargiulo Skoðun Sögufölsun eytt í kyrrþey Hjörtur Hjartarson Skoðun Spurðu fólkið Halla Tómasdóttir Skoðun Hvar er eldhúsglugginn? Elsa Ævarsdóttir Skoðun Óbærileg léttúð VG Jakob Frímann Magnússon Skoðun Satt og logið Bryndís Schram Skoðun Vopn, sprengjur og annað eins Árný Björg Blandon Skoðun Skoðun Skoðun Hvernig forseta vilt þú? Valdís Arnarsdóttir skrifar Skoðun Spurðu fólkið Halla Tómasdóttir skrifar Skoðun Vopn, sprengjur og annað eins Árný Björg Blandon skrifar Skoðun Hvar er eldhúsglugginn? Elsa Ævarsdóttir skrifar Skoðun Bakslag í streymi Silja Snædal Drífudóttir skrifar Skoðun Tímaskekkja á 21. öldinni Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Hver er pælingin? Ásgeir Brynjar Torfason skrifar Skoðun Í átt að velsæld á nokkrum mínútum Olga Björt Þórðardóttir skrifar Skoðun Er fyrirmyndarríkið Ísland í ruslflokki í sorpmálum? Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Takk fyrir vettlingana! Hópur foreldra leikskólabarna í Reykjavík skrifar Skoðun Hvað varð um samveruna? Hildur Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Listir og velferð Kristín Valsdóttir skrifar Skoðun Er forsetaframbjóðendum umhugað um dýravernd? Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Þegar þú vilt miklu meira bákn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Óbærileg léttúð VG Jakob Frímann Magnússon skrifar Skoðun Að hafa áhrif á nærumhverfi sitt Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Framtíð innri markaðarins Gunnar Bragi Sveinsson skrifar Skoðun Satt og logið Bryndís Schram skrifar Skoðun Alþjóðlegi leiðsöguhundadagurinn Sigþór U. Hallfreðsson skrifar Skoðun Framsókn leggst ekki í duftið Guðmundur Birkir Þorkelsson skrifar Skoðun Að dreyma um alheim góðvildar Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Að bjarga sex lífum á mínútu í hálfa öld Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Þegar þú ert báknið Gabríel Ingimarsson skrifar Skoðun Svik við þjóðina Alfreð Sturla Böðvarsson skrifar Skoðun Innivist er mikilvægasti þátturinn við hönnun íbúða! Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Brautryðjandinn Baldur Þóra Björk Smith skrifar Skoðun Katrín og Gunnar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ótímabundin leyfi, ótímabundið náttúruníð Elvar Örn Friðriksson skrifar Skoðun Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar Skoðun Er stóraukin lýðræðisþátttaka ekki verðlaunaefni? Einar Freyr Elínarson skrifar Sjá meira
Ég og elsta systir mín komum fram í Kastljósi 18. september og skýrðum frá þeim vítahring smálána sem fárveik systir okkar var þá komin í. Fengum við sterk viðbrögð og mikið hrós fyrir hugrekki. Ég þakka hólið en velti því samt fyrir mér hvort það sé virkilega hugrekki að neita að vera meðvirkur í þessu þjóðfélagi, stíga fram og segja frá því þegar gráðugir, siðlausir menn notfæra sér ástvini manns? Á það í alvöru að vera regla fremur en undantekning að hylma yfir með níðingunum? Áttum við að skammast okkar fyrir þá stöðu sem systir mín var komin í? Hafði hún eitthvað til að skammast sín fyrir? Nei. Það var ekki henni að kenna að hún veiktist alvarlega svo að dómgreind hennar skertist, hún missti stjórn á hvötum sínum og tapaði skammtímaminninu. Það var ekki henni að kenna að hún reyndi í örvæntingu að fela vandræði sín, með því að steypa sér í enn meiri skuldir. Sennilega skildi hún eða mundi lítið í hvað peningarnir fóru, gerði sér ekki grein fyrir að smálánafyrirtækin fóru inn á reikninginn hennar eða hvers vegna innistæðan þar hvarf eins og dögg fyrir sólu um leið og búið væri að greiða út örorkubæturnar. Hún var veik, þreytt og vissi að eitthvað skrítið væri að gerast í höfðinu á sér, löngu á undan okkur hinum. Tilhugsunin um að smálánafyrirtækin hafi aukið á vanlíðan systur minnar síðustu mánuðina; ruglað hana í ríminu með alls konar áreiti og valdið henni áhyggjum ofan á óttann um hvað væri að gerast, er svo óbærileg að ég þarf daglega að banda henni frá mér með krepptum hnefa. Því ég reyni að sleppa takinu og sætta mig við það sem ég fæ ekki breytt. En ég get kannski stuðlað að breytingum og það var ástæða þess að við stigum fram og sögðum sögu systur okkar, ekki til að fá meðaumkun eða hrós, heldur til að reyna að koma öðrum til aðstoðar og bæta samfélagið okkar. Ég get ekki sagt að það hafi hreyft nokkuð við mér að horfa á lögfræðinginn ykkar bera sig aumlega í Kastljósi nýlega. Þar taldi hann upp þær úrbætur sem smálánafyrirtækin hafa gert eftir að í ljós kom hversu langt er gengið í frumvarpinu sem bíður samþykkis Alþingis. Jújú, það er allt gott og blessað en ber því einungis vitni hversu hræddir aðstandendur smálánafyrirtækjanna eru orðnir um að nú fari að tæmast speninn sem þeir hafa notað til að blóðmjólka þá sem minnst mega við. Því það vita allir hver markhópur smálánafyrirtækja er; fyrirmyndin er til erlendis, þið voruð ekkert að finna upp hjólið þegar þið hófuð þessa starfsemi og vissuð alveg í hvernig aðstæðum flestir viðskiptavinir ykkar yrðu. Ekki tala til okkar eins og við séum fífl. Og einhver hlýtur gróðinn að vera fyrst fyrirtækin geta fellt niður kröfur á ákveðinn samfélagshóp. Mér skilst að við gætum nú – ef við bærum okkur eftir því – fengið felldar niður skuldir systur okkar við fyrirtækin ykkar. Skuldir sem voru orðnar mörg hundruð þúsund krónur með vöxtum og áföllnum kostnaði og fóru síhækkandi. Það kemur þó ekki til þess þar sem systir mín lést 9. október. Þið ætlið kannski að endurgreiða okkur peningana sem þið sópuðuð út af reikningnum hennar meðan hún lá inni á sjúkrahúsi í lok ágúst? Það kæmi sér ekkert illa að fá þann pening upp í útfararkostnaðinn, því sem öryrki var systir mín jafnframt öreigi eins og því miður er algengt á Íslandi. Lögfræðingurinn ykkar kvartaði mikið undan því að í frumvarpinu ætti að setja þak á árlegan, hlutfallslegan kostnað. Ég gat ekki betur skilið en að með því skilyrði væri smálánafyrirtækjunum gert ókleift að starfa, það væri ósanngjarnt og að í samanburði við þær reglur sem giltu um bankana væri það óréttlátt; menn ættu bara að koma hreint fram og setja lög sem banna svona starfsemi frekar en að sníða smálánafyrirtækjunum svo þröngan stakk. Ég er eiginlega alveg sammála, ég skil nefnilega ekki hvers vegna svona starfsemi er yfir höfuð leyfð og sé ekkert athugavert við að stöðva hana alveg með lagasetningu. Hvaða tilvistarrétt hafa smálánafyrirtækin? Hvaða gagn gera þau þjóðfélaginu? Hversu mikilvæg eru þau þjóðarbúinu, atvinnulífinu, þjóðfélagsþegnunum? Ég skil að í vestrænu nútímaþjóðfélagi er nauðsynlegt að hafa banka en ég skil ekki mikilvægi smálánafyrirtækja eða hvers vegna þau ættu að sitja við sama borð og bankarnir. Þið vonið eflaust að einhverjir vinir ykkar á Alþingi sjái aumur á ykkur og knýi fram þær breytingar á frumvarpinu sem þið vonist eftir, svo þið getið áfram notfært ykkur bágindi meðbræðra ykkar til að fæða og klæða ykkar eigin börn meðan börn þeirra líða e.t.v. skort. Það má með vissu segja að menn sem geta óhikað litið í spegil þótt þeir hagnist á neyð samborgara sinni þjást ekki af meðvirkni, en þeir eru hvorki hugrakkir né eiga þeir skilið hrós fyrir vikið. Þetta er siðlaus okurlánastarfsemi með slaufu á, ekkert annað. Og ef þingmennirnir okkar hafa kjark til að útrýma þessu þjóðfélagsmeini þá mun enginn vorkenna ykkur, og enginn sakna smálánafyrirtækjanna. Enginn.
Skoðun Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar